MALİYETTEN BAĞIMSIZ YORUM OLMAZ!
Eğitim serisi yazılarımdan biridir bu, şunu idrak ettim ki "maliyet/kalite/fayda" parametreleri tam anlaşılamıyor.
Quaresma güzel bir örnek, misal nasıl bir oyuncudur?
Yıllık 600 bine şahane ama 3.75 milyona rezalet.
Örnekleri istediğin kadar arttırmak mümkündür.
Dany, Lyon'da oynar mı? Escude Villareal'de oynar mı? Şedju Schalke 04'te oynar mı?
500 bin Euro brüt ise oynar ama İstanbul'da aldıkları NET 3-4 misli paralara oynayamazlar.
Bu oyuncuların gerçek yaşları ile medikal/performans durumları "Bilimsel açıdan" Avrupa'daki kulübünde bilinir.
Artık 1-2 seneye kadar biteceklerini bilimsel olarak gördükleri an yeni kontratı vermez onun daha gencine girerler.
Ancak bu tip oyuncuların "foyası" daha 1-2 sene İstanbul'da çıkmaz.
Türkiye'de verginin %10 seviyesinde olması başlı başına YETMESİ GEREKEN bir tercih sebebi iken fiyat niye 4'e katlanır?
Şimdi "asıl sıkıntı" mevcut maliyet/kalite/fayda parametresini ister istemez İSTANBUL fiyatlarına göre kuruyoruz.
20 milyon EURO'luk bir Meireles kontratı yanında 2 milyon EURO'luk bir Atiba kontratı maliyet/kalite/fayda parametresinde MUCİZE gibi.
Aslında Hollandalı gözüğü ile baksan Atiba ÇOK ŞANSLI bir sporcu.
Peki neden? Nasıl oluyor bu işler? Kriter ne?
Birkaç temel neden sayabilirim, en önemlisi :
1- HIRSIZLIK/AKLAMA...
Belki bu biraz ağır kelime olabilir, arz-talep bu şekilde genel kabul görmüş ve fiyatlanmış diyebiliriz.
2- PİYASA RİSKİ
Her ne kadar CAS vasıtası ile resmi kontratları artık bir vadede almak mümkün olsa bile, doğal olarak adamlar günü gününe alamayacaklarını, bir kısmını kulüpten takacaklarını, hukuki davanın masraflı olacağını ve zaman alacağını biliyorlar. Bu yüzden "aynı fiyata" buraya gelmeye cesaret edemiyorlar.
3- PİYASA KALİTESİ
Artık her maç oynanan şehre güzel havayolu ile gitmek mümkün , azami 1.5 saat süren mesafe var, her şehirde illa güzel kalacak bir otel var. Bunlar çok uygun,olumlu. Fakat futbol medyasının seviyesi, ligin sertlik ve saha standartları, her maçın ölüm kalım derecesinde önemli olması, mevcut Türk hocalar, Anadolu şehirlerinin sosyal açıdan sıfır olması filan hala "çekilir" meseleler değil, ancak parayla çekilir gibi bir durum sürüyor.
ŞARK HİZMETİ PRİMİ NE OLMALI?
Şimdi Batı Avrupalı bir oyuncu için durumu anlarsın.
Ama Afrikalı için mesele ne?
Niye 300 bin nete oralarda oynayan adam buralarda 3'e 4'e katlasın?
%20- %30 anlaşılır farklardır ama niye %300 -%400 ??
Size HIRSIZLIK olduğunu daha güzel bir örnek ile ispatlayacağım : BASKETBOL
Avrupa piyasası oyuncuları gayet dengeli ve orantılı fiyatlar ile Avrupa'da dolaşıyorlar.
Niye orada böyle bir uçurum yok?
Aynı ırktan sporcular, aynı ülkeler, aynı şehirler, aynı iş kolu, benzer durumlar ama farklı fiyatlandırma.
NİYE?
Bütçe KÜÇÜK olunca, kontratlar senelik olunca, çalacak/aklayacak pek "alan" kalmıyorda ondan, fizibilitesi az.
Yani hırsız/aklayıcı açısından...
Aman yanlış anlaşılma olmasın, yazdıklarım sadece TÜRKİYEYE ÖZGÜ şeyler değil.
Bunlar her yerde böyle veya böyleydi ama alan daralıyor, UEFA alan DARALTIYOR.
Avrupa Birliği içerisinde en ileri seviye temiz futbol Almanya'da en abidik gubidik olanı ise Portekiz'de oynanıyor.
Türkiye- Rusya ve Balkanlar halen muamma seviyesinde...
Bu sebeple bizimde bilinçlenip "alan daraltmamız" lazım.
Meraklılarına "eğitim yazıları" sürecek...
RÜZGAR SAĞNAK